(A) Pengenalan
Orang Cina percaya bahawa manusia yang mati akan menjelma sebagai hantu. Selain daripada sebilangan kecil manusia akan pergi ke syurga selepas mati, kebanyakan akan bertukar menjadi binatang atau hantu. Orang yang banyak berdosa semasa hidup selepas mati akan dimasukkan ke dalam neraka dan diseksa. Hantu-hantu yang lain akan hidup di dinia orang mati untuk menunggu giliran penjelmaan semula kepada manusia. Hantu jarang muncul di dunia manusia kecuali pada bulan lunar ketujuh, iaitu bulan hantu. Mengikut kepercayaan Taoist, pintu dunia orang mati dibuka pada hari pertama bulan lunar ketujuh dan ditutup pada akhir bulan. Apabila pintu dunia orang mati dibuka, hantu-hantu akan keluar dan pergi ke dunia manusia. Bagi roh-roh yang masih ada saudara-mara, mereka akan disembah. Bagi mereka yang tiada saudara-mara, mereka akan melakukan sesuatu untuk mendapatkan makanan.
(B) Asal Usul Zhongyuanjie
Sebenarnya, aktiviti-aktiviti penyembahan diadakan sepanjang bulan lunar ketujuh dan kemuncaknya adalah pada hari ke-14. Hari ke-15 adalah harijadi Diguan Dadi (Dewa Tanah dalam kepercayaan Taoist) dan hari itu dikenali sebagai Zhongyuan. Oleh yang demikian, perayaan menyembah hantu dikenali sebagai Zhongyuanjie.
Menurut agama Buddha, Zhongyuanjie dikenali sebagai Yulanpenjie. Pen bermaksud bekas besar yang berbentuk mangkuk. Yulan dalam bahasa Sanskrit bermaksud melepaskan seseorang daripada kesengsaraan digantung secara terbalik dan jie maksudnya adalah perayaan. Yulanpenjie boleh diterang sebagai perayaan bekas besar yang berbentuk mangkuk untuk melepaskan seseorang daripada kesengsaraan digantung secara terbalik. Menurut Kitab Buddha Yulanpen, Sakyamuni mempunyai 10 orang anak murid yang mempunyai kebolehan masing-masing. Salah seorang anak murid yang bernama Mulian mempunyai kuasa dewa yang ghaib. Ibu Mulian bukan penganut Buddha dan suka makan daging binatang khasnya anak-anak binatang. Selepas beliau mati, Mulian menggunakan kuasa ghaibnya masuk ke dalam neraka menjengah ibunya. Ibu Mulian hidup dalam satu penjara yang penuh dengan api, bukan sahaja panas bahkan tidak dapat minum atau makan. Mulian kesian kepada ibunya, beliau menggunakan kuasa ghaibnya memberi makanan dan minuman kepada ibunya. Akan tetapi, air dan makanan apabila sampai ke mulut ibu Mulian, semuanya tukar menjadi besi cair lebur dan arang berbala. Ini menambah lagi kesengsaraan ibu Mulian. Mulian mengadap Sakyamuni, minta cara untuk menyelematkan ibunya. Sakyamuni memberitahu Mulian bahawa jalan penyelesaian ialah menggunakan satu bekas besar yang berbentuk mangkuk untuk mengisi makanan banyak kemudian diberikan kepada para sami yang datang membaca mantera untuk ibu Mulian. Dengan doa sami-sami ini, ibu Mulian akan dilepaskan daripada kesengsaraan. Mulian mengikut cara yang diajar oleh Sakyamuni dan akhirnya ibu Mulian terlepas daripada Jalan Hantu Kelaparan (E’guidao).
(C) Aktiviti Bulan Hantu
Selain daripada menyembah nenek moyang, keluarga Cina juga akan menjalankan upacara memberi sedekah kepada hantu-hantu yang tidak ada saudara-mara. Upacara ini
dijalankan sepanjang bulan hantu khasnya pada hari ke-14 kerana ramai hantu akan datang ke dunia manusia pada hari tersebut. Pada pukul 7.30 – 8.00 malam tersebut, keluarga Cina akan menyalakan colok dan lilin di tepi jalan di hadapan rumah dan lorong belakang rumah masing-masing. Makanan yang disembahkan adalah taufu dan nasi putih yang rendam di dalam air. Wang kertas yang banyak dilonggokkan dan dibakar . Semasa wang kertas dibakar dengan membara, makanan ditaburkan di tepi jalan menandakan pemberian makan kepada hantu-hantu di sekitar. Dulu, kertas wang akan dilayangkan ke langit tetapi perbuatan ini jarang diamalkan sekarang. Penyembahan tepi jalan adalah bertujuan memberi makan dan pakaian kepada hantu-hantu yang merayau di tepi jalan supaya jangan masuk ke rumah dan membuat kacau. Di sini, budaya rasuah jelas diperhatikan sekali lagi dalam kehidupan orang Cina.
(D) Perayaan Zhongyuan di Pulau Pinang
Orang Cina di Pulau Pinang meraikan Zhongyuanjie secara besar-besaran. Penduduk-penduduk Cina di beberapa kawasan atau beberapa jalan yang berdekatan akan menubuhkan jawatankuasa perayaan Zhongyuan (Qinzan Zhongyuan) untuk mengadakan penyembahan secara beramai-ramai. Di Pulau Pinang, Zhongyuanjie ini memakan belanja yang besar dan dikatakan telah menggerakkan ekonomi di negeri tersebut. Zhongyuanjie bukan sahaja bertujuan menyembahkan roh atau hantu, ia juga berobjektif mengeratkan tali perhubungan penduduk-penduduk di kawasan itu dan menjalankan kerja amal secara beramai-ramai.
Kawasan lapang seperti gelanggang bola keranjang, padang bola sepak atau kadang kala lorong di antara rumah juga boleh dijadikan tempat untuk perayaan Zhongyuan. Di kawasan itu, biasanya 2 buah khemah besar yang diperbuat daripada rangka kayu dan berbumbung zink didirikan. Sebuah khemah yang mempunyai pentas digunakan untuk tujuan pertunjukkan dan sebuah lagi digunakan untuk tujuan penyembahan. Di tengah-tengah kedua-dua buah khemah diletak kerusi-kerusi dan dicucuk colok-colok besar naga.
Pertunjukan yang akan diadakan ialah opera China yang berbahasa Kantonis atau Teochew, pertunjukan patung kayu, persembahan rancangan hiburan yang mempunyai nyanyian, tarian dan drama, dan baru-baru ini penayangan filem-filem beraksi telah kian menjdi popular. Pertunjukkan ini diadakan untuk menghiburkan hantu-hantu dan juga manusia yang hidup.
Di hujung khemah penyembahan, disembahkan Dashiye (raja hantu) di tengah-tengah. Dashiye ialah sebuah patung berhala kertas setinggi 5 meter yang berangka buluh. Muka Dashiye adalah garang dengan gigi taring menonjol keluar. Dashiye biasanya adalah dalam keadaan duduk dan berpakaian general. Buddhisawa Guanyin berdiri di atas kepalanya. Tugas Dashiye adalah mengawal disiplin hantu-hantu yang datang menerima sedekah di kawasan itu. Pada hari terakhir, upacara penghantaran balik Dashiye diadakan dan patung kertas besar dibakar bersama-sama dengan kertas-kertas duit.
Dalam tempoh penyembahan, penduduk-penduduk dan tauke-tauke kedai di kawasan tersebut akan mendermakan duit, beras dan barang-barang kegunaan harian untuk diberikan kepada orang-orang tua yang miskin. Barang-barang itu biasanya dipekkan dalam satu pek dan diberikan kepada orang tua pada hari terakhir. Untuk membantu roh-roh/ hantu-hantu dapat menjelma semula menjadi manusia, jawatankuasa perayaan Zhongyuan juga akan mengupah sami-sami Buddha dan Taoist untuk membacakan mantera suci dalam tempoh penyembahan tersebut. Khemah penyembahan juga disediakan beras selamat (ping’anmi) dalam pek kecil untuk dibawa balik oleh penduduk-penduduk. Menurut mereka, beras ini dimasak dan dimakan untuk menjamin keselamatan sekeluarga pada bulan hantu.
Pada hari terakhir, pemilihan luzhu (penjaga bekas logam yang memegang colok)
diadakan dengan upacara bubei (cara orang Cina memperoleh persetujuan daripada dewa). Sesiapa yang mendapat paling banyak shengbei (kayu berbentuk bujur yang dibelah dua – dengan satu belah menunjukkan muka rata ke atas dan satu belah lagi muka rata menuju ke bawah) akan dipertanggungjawabkan untuk menjaga bekas logam yang memegang colok selama setahun. Bekas logam itu dipulangkan semasa perayaan Zhongyuan diadakan tahun depan. Selepas upacara bubei, makanan dan kuih-muih yang disembahkan akan diagih-agihkan kepada penduduk yang merupakan ahli kepada perayaan Zhongyuan.
Selepas perayaan Zhongyuan berjaya diadakan, semua ahli perayaan Zhongyuan akan dijemput ke satu jamuan kesyukuran. Di dalam jamuan itu, acara melelong bahan-bahan yang membawa tuah (bahan tersebut telah disembah kepada raja hantu dan dikurniakan rahmat) diadakan. Sesiapa yang boleh menawarkan harga yang paling tinggi, dia akan memperoleh bahan tersebut. Para peniaga berminat dalam acara ini kerana mereka percaya bahawa bahan-bahan tersebut akan membantu dalam peniagaan mereka.
(E) Pantang Larang Dalam Bulan Hantu
Pada zaman dulu, tanggapan bulan hantu akan membawa sial telah memberi kesan yang nyata kepada kehidupan dalam masyarakat. Ada beberapa bidang pekerjaan akan berhenti kerja pada bulan tersebut kerana takut hantu-hantu yang datang dari dunia orang mati akan mengganggu mereka. Tukang kayu yang membina rumah akan berehat dalam bulan ini, kapal baru pantang layar pertama kali dalam bulan ini dan peniaga-peniaga tidak akan membuka kedai baru pada bulan hantu. Perkahwinan tidak diadakan pada bulan ini kerana takut mendapat isteri hantu atau suami hantu. Para nelayan takut pergi menangkap ikan kerana risau diri akan menjadi pengganti kepada hantu air.
(F) Penutup
Bagi agama Buddha, hari ke-15 dalam bulan lunar ketujuh merupakan hari terakhir sesi pengayaan diri musim panas (xieshu) dan dikenali sebagai Hari Gembira Buddha (Fo huanxiri). Oleh kerana serangga banyak merayau di atas lorong dan jalan pada musim panas, Buddha pun meminta para sami jangan banyak keluar kerana takut mencederakan serangga ini. Sepanjang musim panas, para sami memperkayakan diri dengan mengaji kitab dan bermeditasi. Pada hari terakhir xieshu, Buddha menghimpunkan semua sami untuk mengetahui kemajuan mereka. Setelah mengetahui semua sami mempunyai kemajuan yang jelas dalam ajaran Buddha, Buddha pun menjadi gembira. Inilah adalah asal usul Hari Gembira Buddha.
Jelas nampaknya bahawa agama yang berlainan mempunyai tafsiran yang berlainan mengenai hari yang sama. Hari ke-15 dalam bulan lunar ketujuh dianggap sebagai hari yang tidak baik bagi agama Taoist tetapi adalah hari gembira Buddha bagi agama Buddha. Sesuatu hari itu tidak boleh dikatakan baik atau buruk, yang membezakannya ialah hati manusia.
Orang Cina percaya bahawa manusia yang mati akan menjelma sebagai hantu. Selain daripada sebilangan kecil manusia akan pergi ke syurga selepas mati, kebanyakan akan bertukar menjadi binatang atau hantu. Orang yang banyak berdosa semasa hidup selepas mati akan dimasukkan ke dalam neraka dan diseksa. Hantu-hantu yang lain akan hidup di dinia orang mati untuk menunggu giliran penjelmaan semula kepada manusia. Hantu jarang muncul di dunia manusia kecuali pada bulan lunar ketujuh, iaitu bulan hantu. Mengikut kepercayaan Taoist, pintu dunia orang mati dibuka pada hari pertama bulan lunar ketujuh dan ditutup pada akhir bulan. Apabila pintu dunia orang mati dibuka, hantu-hantu akan keluar dan pergi ke dunia manusia. Bagi roh-roh yang masih ada saudara-mara, mereka akan disembah. Bagi mereka yang tiada saudara-mara, mereka akan melakukan sesuatu untuk mendapatkan makanan.
(B) Asal Usul Zhongyuanjie
Sebenarnya, aktiviti-aktiviti penyembahan diadakan sepanjang bulan lunar ketujuh dan kemuncaknya adalah pada hari ke-14. Hari ke-15 adalah harijadi Diguan Dadi (Dewa Tanah dalam kepercayaan Taoist) dan hari itu dikenali sebagai Zhongyuan. Oleh yang demikian, perayaan menyembah hantu dikenali sebagai Zhongyuanjie.
Menurut agama Buddha, Zhongyuanjie dikenali sebagai Yulanpenjie. Pen bermaksud bekas besar yang berbentuk mangkuk. Yulan dalam bahasa Sanskrit bermaksud melepaskan seseorang daripada kesengsaraan digantung secara terbalik dan jie maksudnya adalah perayaan. Yulanpenjie boleh diterang sebagai perayaan bekas besar yang berbentuk mangkuk untuk melepaskan seseorang daripada kesengsaraan digantung secara terbalik. Menurut Kitab Buddha Yulanpen, Sakyamuni mempunyai 10 orang anak murid yang mempunyai kebolehan masing-masing. Salah seorang anak murid yang bernama Mulian mempunyai kuasa dewa yang ghaib. Ibu Mulian bukan penganut Buddha dan suka makan daging binatang khasnya anak-anak binatang. Selepas beliau mati, Mulian menggunakan kuasa ghaibnya masuk ke dalam neraka menjengah ibunya. Ibu Mulian hidup dalam satu penjara yang penuh dengan api, bukan sahaja panas bahkan tidak dapat minum atau makan. Mulian kesian kepada ibunya, beliau menggunakan kuasa ghaibnya memberi makanan dan minuman kepada ibunya. Akan tetapi, air dan makanan apabila sampai ke mulut ibu Mulian, semuanya tukar menjadi besi cair lebur dan arang berbala. Ini menambah lagi kesengsaraan ibu Mulian. Mulian mengadap Sakyamuni, minta cara untuk menyelematkan ibunya. Sakyamuni memberitahu Mulian bahawa jalan penyelesaian ialah menggunakan satu bekas besar yang berbentuk mangkuk untuk mengisi makanan banyak kemudian diberikan kepada para sami yang datang membaca mantera untuk ibu Mulian. Dengan doa sami-sami ini, ibu Mulian akan dilepaskan daripada kesengsaraan. Mulian mengikut cara yang diajar oleh Sakyamuni dan akhirnya ibu Mulian terlepas daripada Jalan Hantu Kelaparan (E’guidao).
(C) Aktiviti Bulan Hantu
Selain daripada menyembah nenek moyang, keluarga Cina juga akan menjalankan upacara memberi sedekah kepada hantu-hantu yang tidak ada saudara-mara. Upacara ini
dijalankan sepanjang bulan hantu khasnya pada hari ke-14 kerana ramai hantu akan datang ke dunia manusia pada hari tersebut. Pada pukul 7.30 – 8.00 malam tersebut, keluarga Cina akan menyalakan colok dan lilin di tepi jalan di hadapan rumah dan lorong belakang rumah masing-masing. Makanan yang disembahkan adalah taufu dan nasi putih yang rendam di dalam air. Wang kertas yang banyak dilonggokkan dan dibakar . Semasa wang kertas dibakar dengan membara, makanan ditaburkan di tepi jalan menandakan pemberian makan kepada hantu-hantu di sekitar. Dulu, kertas wang akan dilayangkan ke langit tetapi perbuatan ini jarang diamalkan sekarang. Penyembahan tepi jalan adalah bertujuan memberi makan dan pakaian kepada hantu-hantu yang merayau di tepi jalan supaya jangan masuk ke rumah dan membuat kacau. Di sini, budaya rasuah jelas diperhatikan sekali lagi dalam kehidupan orang Cina.
(D) Perayaan Zhongyuan di Pulau Pinang
Orang Cina di Pulau Pinang meraikan Zhongyuanjie secara besar-besaran. Penduduk-penduduk Cina di beberapa kawasan atau beberapa jalan yang berdekatan akan menubuhkan jawatankuasa perayaan Zhongyuan (Qinzan Zhongyuan) untuk mengadakan penyembahan secara beramai-ramai. Di Pulau Pinang, Zhongyuanjie ini memakan belanja yang besar dan dikatakan telah menggerakkan ekonomi di negeri tersebut. Zhongyuanjie bukan sahaja bertujuan menyembahkan roh atau hantu, ia juga berobjektif mengeratkan tali perhubungan penduduk-penduduk di kawasan itu dan menjalankan kerja amal secara beramai-ramai.
Kawasan lapang seperti gelanggang bola keranjang, padang bola sepak atau kadang kala lorong di antara rumah juga boleh dijadikan tempat untuk perayaan Zhongyuan. Di kawasan itu, biasanya 2 buah khemah besar yang diperbuat daripada rangka kayu dan berbumbung zink didirikan. Sebuah khemah yang mempunyai pentas digunakan untuk tujuan pertunjukkan dan sebuah lagi digunakan untuk tujuan penyembahan. Di tengah-tengah kedua-dua buah khemah diletak kerusi-kerusi dan dicucuk colok-colok besar naga.
Pertunjukan yang akan diadakan ialah opera China yang berbahasa Kantonis atau Teochew, pertunjukan patung kayu, persembahan rancangan hiburan yang mempunyai nyanyian, tarian dan drama, dan baru-baru ini penayangan filem-filem beraksi telah kian menjdi popular. Pertunjukkan ini diadakan untuk menghiburkan hantu-hantu dan juga manusia yang hidup.
Di hujung khemah penyembahan, disembahkan Dashiye (raja hantu) di tengah-tengah. Dashiye ialah sebuah patung berhala kertas setinggi 5 meter yang berangka buluh. Muka Dashiye adalah garang dengan gigi taring menonjol keluar. Dashiye biasanya adalah dalam keadaan duduk dan berpakaian general. Buddhisawa Guanyin berdiri di atas kepalanya. Tugas Dashiye adalah mengawal disiplin hantu-hantu yang datang menerima sedekah di kawasan itu. Pada hari terakhir, upacara penghantaran balik Dashiye diadakan dan patung kertas besar dibakar bersama-sama dengan kertas-kertas duit.
Dalam tempoh penyembahan, penduduk-penduduk dan tauke-tauke kedai di kawasan tersebut akan mendermakan duit, beras dan barang-barang kegunaan harian untuk diberikan kepada orang-orang tua yang miskin. Barang-barang itu biasanya dipekkan dalam satu pek dan diberikan kepada orang tua pada hari terakhir. Untuk membantu roh-roh/ hantu-hantu dapat menjelma semula menjadi manusia, jawatankuasa perayaan Zhongyuan juga akan mengupah sami-sami Buddha dan Taoist untuk membacakan mantera suci dalam tempoh penyembahan tersebut. Khemah penyembahan juga disediakan beras selamat (ping’anmi) dalam pek kecil untuk dibawa balik oleh penduduk-penduduk. Menurut mereka, beras ini dimasak dan dimakan untuk menjamin keselamatan sekeluarga pada bulan hantu.
Pada hari terakhir, pemilihan luzhu (penjaga bekas logam yang memegang colok)
diadakan dengan upacara bubei (cara orang Cina memperoleh persetujuan daripada dewa). Sesiapa yang mendapat paling banyak shengbei (kayu berbentuk bujur yang dibelah dua – dengan satu belah menunjukkan muka rata ke atas dan satu belah lagi muka rata menuju ke bawah) akan dipertanggungjawabkan untuk menjaga bekas logam yang memegang colok selama setahun. Bekas logam itu dipulangkan semasa perayaan Zhongyuan diadakan tahun depan. Selepas upacara bubei, makanan dan kuih-muih yang disembahkan akan diagih-agihkan kepada penduduk yang merupakan ahli kepada perayaan Zhongyuan.
Selepas perayaan Zhongyuan berjaya diadakan, semua ahli perayaan Zhongyuan akan dijemput ke satu jamuan kesyukuran. Di dalam jamuan itu, acara melelong bahan-bahan yang membawa tuah (bahan tersebut telah disembah kepada raja hantu dan dikurniakan rahmat) diadakan. Sesiapa yang boleh menawarkan harga yang paling tinggi, dia akan memperoleh bahan tersebut. Para peniaga berminat dalam acara ini kerana mereka percaya bahawa bahan-bahan tersebut akan membantu dalam peniagaan mereka.
(E) Pantang Larang Dalam Bulan Hantu
Pada zaman dulu, tanggapan bulan hantu akan membawa sial telah memberi kesan yang nyata kepada kehidupan dalam masyarakat. Ada beberapa bidang pekerjaan akan berhenti kerja pada bulan tersebut kerana takut hantu-hantu yang datang dari dunia orang mati akan mengganggu mereka. Tukang kayu yang membina rumah akan berehat dalam bulan ini, kapal baru pantang layar pertama kali dalam bulan ini dan peniaga-peniaga tidak akan membuka kedai baru pada bulan hantu. Perkahwinan tidak diadakan pada bulan ini kerana takut mendapat isteri hantu atau suami hantu. Para nelayan takut pergi menangkap ikan kerana risau diri akan menjadi pengganti kepada hantu air.
(F) Penutup
Bagi agama Buddha, hari ke-15 dalam bulan lunar ketujuh merupakan hari terakhir sesi pengayaan diri musim panas (xieshu) dan dikenali sebagai Hari Gembira Buddha (Fo huanxiri). Oleh kerana serangga banyak merayau di atas lorong dan jalan pada musim panas, Buddha pun meminta para sami jangan banyak keluar kerana takut mencederakan serangga ini. Sepanjang musim panas, para sami memperkayakan diri dengan mengaji kitab dan bermeditasi. Pada hari terakhir xieshu, Buddha menghimpunkan semua sami untuk mengetahui kemajuan mereka. Setelah mengetahui semua sami mempunyai kemajuan yang jelas dalam ajaran Buddha, Buddha pun menjadi gembira. Inilah adalah asal usul Hari Gembira Buddha.
Jelas nampaknya bahawa agama yang berlainan mempunyai tafsiran yang berlainan mengenai hari yang sama. Hari ke-15 dalam bulan lunar ketujuh dianggap sebagai hari yang tidak baik bagi agama Taoist tetapi adalah hari gembira Buddha bagi agama Buddha. Sesuatu hari itu tidak boleh dikatakan baik atau buruk, yang membezakannya ialah hati manusia.
No comments:
Post a Comment